متروکه شدن کارخانه‌های چرم سبک با خام فروشی سالامبور/چرا صنعت چرم ایران رونق نمی گیرد؟

 گروه صنعت و بازرگانی پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، خام فروشی در تمام محصولات اقتصادی ایران امری متداول است. از مواد معدنی گرفته تا محصولات نفتی، پتروشیمی و ... از کشور به صورت خام صادر می‌شود و پس از تبدیل شدن به کالا با قیمت‌های چند برابری به کشور باز می‌گردد. هر گروهی نیز برای تمایل به این خام فروشی دلایلی را ذکر می‌کند و علت و علل خام فروشی‌ها تکمیل نبودن زنجیره تولید است.

چرم هم یکی از آن محصولاتی است که به صورت خام از کشور صادر می‌شود. چرمی که از گوسفند تولید می‌شود به چرم سبک شهرت دارد و چرم تولید شده از پوست گاو و گاومیش چرم سنگین نامیده می‌شود. چرم سبک در تولید پوشاک کاربرد دارد و بسیاری از برندهای دنیا از این نوع چرم برای تولید محصولات خود استفاده می‌کنند و اتفاقا خام فروشی چرم، بیشتر شامل حال همین نوع چرم یعنی چرم سبک می‌شود.

* سهم ۱۲ درصدی ایران از بازار سالامبور

آن‌طور که جهانگیر مجیدی دبیر انجمن صنایع چرم ایران به رادار اقتصاد می‌گوید: ایران مزیت نسبی در تولید چرم سبک دارد. سهم ما از بازار پوست سبک گوسفند ۱۱.۹ درصد است.

او اضافه می‌کند: این مزیت نسبی باید به مزیت رقابتی با ورود به چرخه تولید چرم تبدیل شود. متاسفانه حدود ۱۸ میلیون جلد پوست در سال تولید می‌شود که یک سوم جمعیت دامی و گوسفندی ما است. از این میزان حدود ۱۵ میلیون جلد تبدیل به سالامبور می‌شود.

به گفته مجیدی سالامبور ساده‌ترین و اولین حلقه زنجیره ارزش چرم سازی است. در سالامبور پوست پشم‌زدایی می‌شود و سپس به اصطلاح ترشی می‌اندازند که فاسد نشود. تولید سالامبور آلوده کننده‌ترین مرحله فرآوری چرم است.

او اضافه می‌کند: در ایران، ما آن قسمت آلاینده را انجام می‌دهیم، آلودگی را برای کشور می‌گذاریم و ارزش افزوده حاصل از این عملیات برای کشورهای خارجی می‌ماند.

* درآمد ۴۰ میلیون دلاری به بهای از دست رفتن ارزش افزوده

دبیر انجمن صنایع چرم ایران می‌گوید: سالامبور به عنوان یک محصول خام به خارج صادر می‌شود و درآمدی در حد دو و نیم تا سه دلار برای هر جلد پوست ایجاد می‌کند. در بهترین شرایط از این محل در حد ۴۰ میلیون دلار درآمد داریم. در حالی‌ که اگر این محصول تبدیل به چرم شود، ۲۰۰ تا ۳۰۰ برابر ارزش افزوده ایجاد می‌کند.

او عنوان می‌کند: گوسفند ایران به خاطر نژادی که داشته و دنبه‌دار است، بهترین کیفیت پوست جهان را دارد. چرمش لطیف‌ترین محصول در فرآیند چرمسازی می‌شود و به راحتی می‌توان آن را تبدیل به پوشاک کرد.

به گفته مجیدی متاسفانه این بحث تا کنون مغفول مانده است. کارخانه‌های چرم‌سازی سبک ما که خط تولید آن کاملا با چرم سنگین متفاوت است، سال‌های سال متروک ماندند و به هر دلیلی که اینجا جایش نیست توضیح دهم، از دور خارج شده‌اند.

او می‌گوید: خام فروشی پوست توسط ایران یک فرصت بسیار خوبی برای کشورهای دیگر مثل ترکیه و ایتالیا و در حال حاضر حتی پاکستان ایجاد کرده است که این محصول را به حداکثر ارزش افزوده برساند.

احیای چرم سبک با ۶۰ میلیون یورو

به گفته دبیر انجمن صنایع چرم ایران، در کشور به ۳۰ خط تولید چرم سبک نیاز داریم که راه‌اندازی هر کدام دست کم به سه میلیون دلار اعتبار نیاز دارد. با خطوط تولیدی که در داخل کشور وجود دارد، شاید بتوان با ۶۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری، سیاستگذاری درست در حوزه چرم سبک را تقویت کرد.

او اضافه می‌کند: باید بعد از تبدیل پوست به چرم و پوشاک چرمی، تلاش کنیم که پوشاکی در حد استاندارد جهانی تولید کنیم تا ارزش افزوده ۲۰۰ تا ۳۰۰ برابری برای کشور ایجاد شود.

مجیدی درباره تاثیر قاچاق دام زنده بر صنعت چرم بیان می‌کند: قاچاق دام زنده هم به خاطر سیاستگذاری غلط دولت ما در تامین گوشت است. یارانه را به تولیدکننده برزیلی می‌دهند، گوشت بدون پوست وارد می‌کنند. در حالی که می‌توان از پوست ارزش افزوده ایجاد کرد.

او تاکید می‌کند: مشکل چرم سبک، سیاستگذاری غلط است. قرار بود از ۱۲ سال پیش عوارضی که به صادرات سالامبور گوسفندی می‌بندند، به داخل صنعت بازگردد، ولی برنگشت. اگر این عوارض به داخل صنعت باز می‌گشت، با سیاست درست به سرمایه‌گذاری مناسب در این حوزه تبدیل می‌شد.

صادرات بیش از ۱۶۱ هزار کیلو پوست

با مروری بر آمار گمرک برای دریافت اطلاعات صادرات سالامبور از ایران، از طریق کلمه سالامبور اطلاعاتی در سامانه اتاق بازرگانی تهران یافت نمی‌شود. فقط با کد تعرفه ۴۱۱۲۰۰۰۰، با این توضیح «چرم بیشتر آماده شده بعد از دباغی یا بعد از کراستینگ (Crusting)، همچنین چرم پارشمینه شده، از گوسفند یا بره، پشم کنده، حتی لایه لایه بریده شده، غیر از چرم‌های مشمول شماره ۱۴ ۴۱» که احتمالا همان سالامبور است، اطلاعاتی موجود است. اطلاعات ۱۰ ساله اخیر نشان می‌دهد که از سال ۹۷ تا ۸۸، ۱۶۱ هزار و ۶۳۸ کیلوگرم پوست گوسفند از ایران صادر شده است و این یعنی بر اساس اطلاعات موجود، ماده اولیه صنعت چرم سبک ایران، عمدتا به کشورهای ایتالیا، ترکیه و گاهی هم عراق صادر شده است.

صادرات سالامبور هم ارزش افزوده دارد

صدور این میزان سالامبور از کشور آیا به صنعت چرم آسیب نمی‌زند؟ نمی‌توانستیم با این میزان پوست، صنایع داخلی را فعال کنیم؟ با وجود آنکه دبیر انجمن چرم ایران خام فروشی پوست را عامل تعطیلی کارخانه‌های چرم سبک اعلام می‌کند اما سعید شادکام عضو هیات مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان پوست و سالامبور در گفتگو با رادار اقتصاد تاکید می‌کند: کسی که سالامبور صادر می‌کند ارزش افزوده به‌دست می‌آورد.

او می‌گوید: صادرکننده سالامبور یک روزی اگر زیرساخت تولید چرم سبک در کشور آماده شد، وارد فاز تبدیل و فرآوری می‌شود.

شادکام عنوان می‌کند: سالانه در خوشبینانه‌ترین حالت پنج درصد تولید چرم نهایی، در داخل مصرف می‌شود. چرم تولید داخل گران تمام می‌شود. مصرفش بالا نیست. چهار برند مطرح در شمال شهر می‌توانند محصولات حاصل از این چرم را بفروشند.

او ادامه می‌دهد: صادرات ۱۹ میلیون و ۵۰۰ هزار جلد سالامبور، مازاد بر نیاز داخل است. زیرساخت تبدیل چرم سبک در ایران آماده نشده است. وقتی صحبت صادرات می‌کنیم یعنی یک کالای با کیفیت صادراتی و یک قیمت رقابت‌پذیر در بازار هدف، باید ارائه شود.

عضو هیات مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان پوست و سالامبور تاکید می‌کند: در بازار جهانی هم کیفیت و هم قیمت مطرح است. ما می‌خواهیم جنس با کیفیت، ماشین‌آلات و دانش فنی را داشته باشیم. هزینه‌های تولید ما منطق ندارد. کالای نهایی ما با قیمت رقابت‌پذیر تولید نمی‌شود که کنار کشوری مثل هند و پاکستان قرار بگیریم و کالای خود را در بازار عرضه کنیم.

او یادآور می‌شود: در تجارت بین‌الملل قواعد باید مبتنی بر ارتباط بین‌الملل باشد. ما ارتباطی با جهان نداریم. چگونه می‌خواهیم تجارت انجام دهیم. اگر یک روزی تحریم‌ها برداشته شد، شرایط عادی شد ما هم مثل سایر کشورهای عادی می‌توانیم با دنیا ارتباط عادی داشته باشیم و راجع به صادرات کالا با ارزش افزوده بالاتر صحبت کنیم.

شادکام درباره قیمت تمام شده چرم سبک ایرانی می‌گوید: بعد از مرحله نیم ساخته، هزینه‌های تولید در ایران به صورت تصاعدی بالا می‌رود.

او ادامه می‌دهد: گاهی صحبت می‌شود که پوست ما به خارج می‌رود و همه زحمات ما به صورت نیمه ساخته صادر و پس از تبدیل به کالای نهایی با قیمت گزاف و گران به داخل باز می‌گردد. باید بگویم بخش عمده این قیمت متعلق به برند محصول وارداتی است.

عضو هیات مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان پوست و سالامبور اضافه می‌کند: اگر برند را از روی کیف و کفش برداریم، اصلا ارزشی ندارد. مثل اینکه از روی چند برند داخلی مثل نوین چرم یا چرم مشهد نام برند را حذف کنیم. بخش عمده هزینه پرداختی به خاطر برند است.

او می‌گوید: در این مملکت می‌خواهید کالایی با برند ایرانی تولید کنید، اولین کاری که در تجارت و صادرات بین المللی باید انجام دهید، این است که باید برندتان را بردارید زیرا اگر برند ایرانی را بر ندارید، پولتان را نمی‌توانید از خریدار دریافت کنید. زیرا می‌فهمند محصول ایرانی صادر شده است.

انتهای پیام/